Trong suốt chặng đường 65 năm hình thành và phát triển, sách của Nhà xuất bản (NXB) Kim Đồng đã gắn bó với nhiều thế hệ bạn đọc Việt Nam, trong đó sách văn học luôn giữ một vai trò quan trọng, làm nên thương hiệu của NXB. Cùng với đó, là sự gắn bó của nhiều nhà văn, nhà thơ với NXB, đó cũng là những tên tuổi đã gắn liền với sự phát triển của nền văn học Việt Nam. Tuy nhiên, ở một góc nhìn nào đó thì văn học thiếu nhi vẫn bị xem là bên lề nền văn học nước nhà.
Trên thực tế, các tác phẩm văn học thiếu nhi đã nuôi dưỡng những giá trị văn hóa, tinh thần tốt đẹp cũng như bồi đắp tâm hồn, nhân cách của nhiều thế hệ bạn đọc nhỏ tuổi Việt Nam. Với mong muốn phát hiện thêm những cây bút mới viết cho thiếu nhi, có thêm các tác phẩm văn học mới, có chất lượng, truyền tải nhiều thông điệp ý nghĩa về con người, đất nước Việt Nam, NXB Kim Đồng quyết định thành lập một giải thưởng cho các sáng tác văn học dành cho thiếu nhi.
Sáng 30/5/2023 tại Hà Nội, NXB Kim Đồng đã tổ chức lễ công bố thành lập Giải thưởng Văn học Kim Đồng và phát động cuộc Vận động sáng tác cho thiếu nhi 2023 - 2025.
Trong quá khứ, NXB Kim Đồng từng tổ chức nhiều cuộc vận động sáng tác văn học cho thiếu nhi, mỗi cuộc vận động, mỗi chặng đường ấy đều xuất hiện những tác giả - tác phẩm ấn tượng như: Búp sen xanh của Sơn Tùng, Cát cháy của Thanh Quế, Ngôi nhà trong cỏ của Lý Lan, Bến tàu trong thành phố của Xuân Quỳnh, Dòng sông thơ ấu của của Nguyễn Quang Sáng, Tuổi thơ im lặng của Duy Khán, Bỏ trốn của Phan Thị Thanh Nhàn, Đợi mặt trời của Phạm Ngọc Tiến, Một thiên nằm mộng của Nguyễn Ngọc Thuần, Trạng Diều của Nguyễn Bùi Vợi, Cõng nhà đi chơi của Vương Trọng… Các tác phẩm văn học đoạt giải qua các cuộc vận động sáng tác đã khẳng định được giá trị, thường xuyên được tái bản phục vụ nhu cầu độc giả. Qua các cuộc vận động, nhiều tác giả mới được phát hiện và dần định hình được tên tuổi trong đời sống văn học.
Theo bà Vũ Thị Quỳnh Liên, Tổng biên tập NXB Kim Đồng: Đã gần 10 năm kể từ cuộc vận động sáng tác năm 2015 NXB Kim Đồng lại khởi động lại hoạt động này. Đây là khoảng thời gian đủ để một thế hệ tác giả mới có thể xuất hiện. Đây cũng là thời kì chúng ta bước vào và chứng kiến nhiều biến chuyển sôi động của ngành xuất bản trong nước với nhu cầu của bạn đọc ngày càng rộng mở về đề tài, thể loại. Chúng ta cũng từng bước thấy được những thách thức của công nghệ và các ứng dụng trí tuệ nhân tạo tác động lên các hoạt động sáng tạo nghệ thuật và lên thói quen đọc sách của người trẻ.
Giải thưởng Văn học Kim Đồng ra đời vào thời điểm này là một sự cần thiết, và cũng là một lời khẳng định nỗ lực của NXB Kim Đồng trong việc tìm kiếm các tác phẩm, tác giả mới.
Buổi lễ có sự tham dự của nhiều nhà văn tên tuổi trong nền văn học Việt Nam.
Giải thưởng văn học Kim Đồng gắn liền với Cuộc vận động sáng tác cho thiếu nhi hướng đến là một giải thưởng uy tín về văn học, là giải thưởng đi vào đời sống văn học thông qua những tác phẩm chất lượng dành cho bạn đọc yêu văn thơ và cổ vũ các tác giả sáng tác cho thiếu nhi.
Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh, nhà văn hàng đầu viết cho thiếu nhi hiện nay và cũng là nhà văn từng được giải thưởng văn học của NXB Kim Đồng năm 1983 chia sẻ: Giải thưởng sẽ tạo hứng thú, khơi dậy nhiệt huyết cho các nhà văn, dù không có giải thưởng thì nhà văn sẽ vẫn viết. Ngày nay, thiếu nhi có nhiều mối quan tâm, nhà văn cũng phải chấp nhận và thích nghi với sự thách thức của những phương tiện khác. Trẻ em sẽ là người hưởng lợi nhất từ những giải thưởng như thế này.
Cũng tại buổi lễ, nhiều nhà văn, nhà thơ đã đặt ra những vấn đề đáng quan tâm xung quanh câu chuyện viết cho thiếu nhi: viết như thế nào, làm thế nào để khơi dậy niềm yêu thích văn học với thiếu nhi… Điều này cũng phần nào khẳng định tầm quan trọng của văn học thiếu nhi cũng như sự cần thiết của Giải thưởng Văn học Kim Đồng.
THỂ LỆ
GIẢI THƯỞNG VĂN HỌC KIM ĐỒNG
LẦN THỨ NHẤT
1. Đối tượng tham gia
- Nhà văn, nhà thơ, tác giả chuyên nghiệp và không chuyên là công dân Việt Nam đang sinh sống, làm việc, học tập trong và ngoài nước.
- Thành viên Ban Tổ chức, Ban Giám khảo không được phép dự giải.
2. Đối tượng sáng tác:
- Lứa tuổi nhi đồng 6 - 10 tuổi.
- Lứa tuổi thiếu niên 11 - 16 tuổi.
3. Thể loại:
- Truyện dài: không quá 60.000 chữ
- Truyện ngắn: tổi thiểu 10 truyện, dung lượng không quá 5.000 chữ/truyện.
- Thơ: tối thiểu 25 bài
4. Tác phẩm dự giải
- Là những tác phẩm chưa từng được xuất bản thành sách.
- Tác giả chịu trách nhiệm về bản quyền của các tác phẩm dự Giải thưởng. Ban Tổ chức không tiếp nhận các tác phẩm dịch thuật, phóng tác.
- Tác phẩm được đánh máy, gửi về Ban Tổ chức bằng tập tin (file word), font chữ Unicode (ví dụ: Times New Roman, Palatino Linotype…), có đánh số trang. File để khổ A4, theo chiều dọc, căn chỉnh lề trên, dưới, trái, phải mỗi lề 2 cm, cỡ chữ 13 - 14, đề mục các chương, phần in đậm và lớn hơn một cỡ; Trang 1 đề rõ tên tác giả, tác phẩm. Yêu cầu phải có phần giới thiệu thông tin tác giả và tóm tắt tác phẩm gửi kèm bản thảo.
+ Phần giới thiệu tác giả: Ghi rõ tên thật, bút danh, năm sinh, địa chỉ, email và số điện thoại liên lạc.
+ Phần tóm tắt tác phẩm: Ghi rõ tên tác phẩm, thể loại, tóm tắt 200 - 400 chữ, kèm mục lục tên chương (nếu có) với truyện dài, mục lục tên các truyện ngắn, bài thơ.
- Không giới hạn số tác phẩm dự giải của mỗi tác giả.
5. Hình thức gửi tác phẩm dự giải:
- Đối với bản thảo định dạng file kỹ thuật số, tác giả gửi theo địa chỉ email của Ban Tổ chức: giaithuongkimdong@nxbkimdong.com.vn; Tiêu đề email ghi rõ thông tin theo mẫu: [Dự giải VHKĐ] Tên tác phẩm_Tên tác giả;
- Đối với bản thảo trên giấy, tác giả gửi trực tiếp hoặc qua đường bưu điện theo địa chỉ: Nhà xuất bản Kim Đồng, 55 Quang Trung, Quận Hai Bà Trưng, Hà Nội. Ngoài bì thư ghi rõ: Tham gia Giải thưởng Văn học Kim Đồng
- Ban tổ chức không chịu trách nhiệm về các tác phẩm gửi tham gia không đúng thời gian quy định (căn cứ theo Giấy tiếp nhận bản thảo/dấu Bưu điện hoặc thời gian trên hộp thư điện tử của Ban Tổ chức) và những thất lạc trong quá trình tác giả gửi tác phẩm dự giải.
6. Thời hạn nhận tác phẩm và công bố kết quả:
- Thời hạn nhận tác phẩm từ ngày 17/6/2023 đến hết ngày 31/3/2025 (các bản thảo gửi sau mốc thời gian cuối cùng này sẽ để cho kỳ xét trao giải tiếp theo).
- Sơ kết 01 năm Cuộc vận động sáng tác cho thiếu nhi 2023 - 2025, dự kiến vào tháng 6/2024,
- Tổng kết Cuộc vận động sáng tác cho thiếu nhi 2023 - 2025 và trao Giải thưởng Văn học Kim Đồng lần thứ nhất, dự kiến vào tháng 6/2025 (dịp kỉ niệm ngày thành lập Nhà xuất bản Kim Đồng).
7. Cơ cấu giải thưởng:
Ban tổ chức trao các giải Nhất, giải Nhì, giải Ba và giải Khuyến khích, cụ thể như sau:
- 01 Giải Nhất: 100.000.000 đồng
- 02 Giải Nhì: 60.000.000 đồng
- 03 Giải Ba: 30.000.000 đồng
- 05 Giải Khuyến khích: 10.000.000 đồng
(Kèm theo Bằng chứng nhận của Nhà xuất bản Kim Đồng)
8. Hội đồng Chung khảo:
- Nhà văn Trần Đức Tiến, Chủ tịch Hội đồng
- Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh, Thành viên
- Nhà văn Lý Lan, Thành viên
- Nhà thơ, Tiến sĩ giáo dục Nguyễn Thụy Anh, Thành viên
- Bà Vũ Thị Quỳnh Liên - Phó Giám đốc, Tổng biên tập NXB Kim Đồng, Thành viên
9. Sử dụng tác phẩm:
Các tác phẩm gửi dự giải có chất lượng sẽ được chọn in trong kế hoạch xuất bản của Nhà xuất bản.
Tất cả tác phẩm dự giải được Nhà xuất bản chọn in, tác giả sẽ được nhận nhuận bút và sách biếu theo quy định của Nhà xuất bản.
Đối với các tác phẩm được trao Giải thưởng Văn học Kim Đồng; Nhà xuất bản được quyền khai thác tác phẩm dưới hình thức xuất bản thời hạn tối thiểu 5 năm và được quyền ưu tiên ký tiếp khi hợp đồng sử dụng tác phẩm hết thời hạn.
AN CHI
VNQD