Dòng sông bên chùa lấy bối cảnh kênh Nhiêu Lộc – Thị Nghè sau ngày giải phóng với tình yêu của một người lính quân quản với một ni cô. Khởi đầu từ một đứa trẻ sơ sinh bị bỏ rơi trước cổng chùa bên bờ kênh được ni cô chăm nuôi, các mối quan hệ, xung đột diễn ra.
Thời chiến tranh dòng kênh này là nơi trú ngụ của dân từ các làng quê đồng bằng bị bom đạn dạt lên, cũng là nơi ở của thương phế binh Việt Nam cộng hòa. Họ làm nên xóm nhà lá, tạm bợ, nhếch nhác, dòng kênh đen đặc, bốc mùi khiến con người thường mắc bệnh sưng mũi, viêm họng. họ chính là lớp người dưới đáy của xã hội. Đây chính là nơi phản ánh nỗi đau của chiến tranh – “Chiến tranh làm con người ta không có đất sống, không có căn cước công dân, ở đợ ngay trên Tổ quốc của mình”. Một thế giới lạ lẫm khiến người lương thiện không dám qua lại đây. Hoàn cảnh xô đẩy khiến người ta hành động hung bạo, phạm tội nhưng tự sâu thẳm trong mỗi người đều có hạt nhân lương thiện. Một xã hội tốt cần phải làm cho hạt nhân thiên căn dù rất nhỏ bật lên.
…
Trong cuốn sách còn có nhân vật Phan, Việt Kiều. Từ cuộc sống ở nước ngoài, Phan nhìn nhận sự thay đổi của đất nước và con người. Sự vận động để hội nhập, đưa xã hội công bằng, dân chủ ấy cũng là qui luật của thời đại. Con người ta dù quá khứ, hiện tại như thế nào đều khát khao lẽ phải, chính điều đó khiến người ta nhân ái hơn.
Nhà văn Nguyễn Quốc Trung
Dòng sông bên chùa - tiểu thuyết
Tác giả: Nguyễn Quốc Trung
Nhà xuất bản Văn học, 2019
VNQD