Trong khuôn khổ Trại sáng tác Văn nghệ Quân đội năm 2025, các nhà văn đã có chuyến đi thực tế về Vũng Rô - nơi từng là bến cập của những con tàu không số huyền thoại.
Trong khuôn khổ Trại sáng tác Văn nghệ Quân đội năm 2025, các nhà văn đã có chuyến đi thực tế về Vũng Rô - nơi từng là bến cập của những con tàu không số huyền thoại của đường Hồ Chí Minh trên biển. Vùng vịnh nhỏ ba bề núi ôm này không chỉ nổi tiếng bởi vẻ đẹp thiên nhiên mà còn là chứng nhân của một thời máu lửa, nơi đã từng tiếp nhận những chuyến vũ khí bí mật chi viện cho chiến trường miền Nam.
Tại đây, đoàn vinh dự được gặp Anh hùng LLVTND Hồ Đắc Thạnh - một trong những thuyền trưởng của huyền thoại tàu không số. Ông quê ở Quảng Nam, nguyên Thuyền trưởng tàu 41 thuộc Đoàn 125 Hải quân - đơn vị chuyên trách tuyến đường Hồ Chí Minh trên biển. Từ năm mười sáu tuổi, ông đã trở thành anh Vệ quốc đoàn trong biên chế của cơ quan tỉnh đội Phú Yên, đảm nhiệm công việc ấn loát ở Ban Chính trị tỉnh đội, in ấn và phát hành các văn bản chỉ huy xuống tận huyện, xã, đặc biệt là tờ báo Quân Du Kích - ấn phẩm được duy trì phát hành đều đặn hằng tháng.

Đoàn nhà văn dự Trại sáng tác VNQĐ nghe Anh hùng LLVTND Hồ Đắc Thạnh kể chuyện tại vùng đất lịch sử.
Giữa âm vang sóng biển rì rào tại Nhà trưng bày Vũng Rô, đoàn nhà văn dự Trại sáng tác Tạp chí VNQĐ được nghe người lính hải quân hơn chín mươi tuổi kể chuyện lịch sử vùng đất này. Giọng nói vẫn đanh thép, ánh mắt còn quắc thước, trí nhớ minh mẫn đến từng chi tiết. Ông chậm rãi kể: “Tôi vẫn nhớ như in một đêm biển lặng, con tàu nhỏ lặng lẽ rẽ sóng vào Vũng Rô. Khi ấy tôi còn rất trẻ, mang trong tim ngọn lửa hừng hực của tuổi đôi mươi. Biển khơi trước mặt như một thử thách khôn lường: có thể sáng mai ta sẽ cập bờ, cũng có thể sẽ nằm lại trong lòng sóng dữ. Nhưng chẳng ai trong chúng tôi nao núng. Chỉ cần vũ khí vào tới chiến trường, mọi mất mát chúng tôi đều sẵn sàng đón nhận.
Qua những câu chuyện, chúng tôi biết thêm, trong suốt hành trình, Anh hùng LLVTND Hồ Đắc Thạnh và đồng đội nhiều lần đối mặt với tàu chiến, máy bay Mĩ rình rập. Có chuyến tàu bị lộ, họ buộc phải quyết đoán cho nổ tàu để giữ bí mật. Mỗi chuyến tàu thành công không chỉ là chiến công của thủy thủ đoàn, mà còn mở ra con đường tiếp vận huyết mạch, giúp chiến trường miền Nam có thêm vũ khí, khí tài chiến đấu.

Tàu không số 41 do Anh hùng LLVTND Hồ Đắc Thạnh làm thuyền trưởng. Ảnh: TL
Trọn vẹn “12 chuyến tàu”, ông chỉ huy, không chuyến nào thất bại trong nhiệm vụ đưa hàng vào Nam. Sau ngày đất nước thống nhất, Hồ Đắc Thạnh tiếp tục công tác trong Hải quân, giữ nhiều chức vụ quan trọng. Ông được phong tặng danh hiệu “Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân” vì những chiến công đặc biệt xuất sắc trên tuyến đường Hồ Chí Minh trên biển. Và đến hôm nay, ông vẫn là một nhân chứng sống, miệt mài kể lại những câu chuyện huyền thoại tàu không số cho các thế hệ sau bằng tất cả sự xúc động, tự hào và niềm tin son sắt vào Tổ quốc.
Vũng Rô ngày nay không chỉ là một danh lam thắng cảnh đẹp bậc nhất trên dải đất miền Trung, nằm dưới chân Đèo Cả, ranh giới giữa hai tỉnh Đắk Lắk và Khánh Hoà, đây còn là di tích lịch sử cấp quốc gia.
Chia tay Vũng Rô, chia tay nhân chứng sống - Anh hùng Hồ Đắc Thạnh, thuyền trưởng tàu 41, trong chúng tôi lại vang vọng lời tựa đầy xúc động trong cuốn hồi ký Nhớ và ghi lại của ông. Những trang viết ấy không chỉ là kỉ niệm riêng của một đời lính biển, mà còn là sự soi sáng thêm cho huyền thoại đường Hồ Chí Minh trên biển. Chuyến đi thực tế thật ý nghĩa với những người cầm bút, đặc biệt trong những ngày mùa thu lịch sử, cả nước đang tưng bừng các hoạt động kỉ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9.
Một số hình ảnh đoàn nhà văn Trại sáng tác Tạp chí VNQĐ thực tế tại Vũng Rô:

Vịnh Vũng Rô nhìn từ đỉnh núi Đá Bia.

Các nhà văn thăm Khu di tích tàu không số và Nhà trưng bày Vũng Rô.

Nghe Anh ùng LLVTND Hồ Đắc Thạnh kể chuyện về vùng đất gắn với những chiến công của đoàn tàu không số.

Chụp ảnh kỉ niệm bên Đài tưởng niệm Vũng Rô.

Với cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, hữu tình, Vũng Rô ngày nay không chỉ là điểm tham quan thu hút khách du lịch mà còn là điểm đến để tìm hiểu về lịch sử và văn hoá.
HÀ MINH HƯNG
.