Thứ Ba, 03/06/2025 10:19

Tạp chí Văn nghệ Quân đội số 1062 (đầu tháng 6/2025)

Hoàn cảnh chiến tranh đã mang đến cho văn học thiếu nhi giai đoạn kháng chiến chống Mĩ một diện mạo đặc biệt. Những sáng tác cho thiếu nhi in đậm không khí chiến sự, âm hưởng chiến tranh cũng như tinh thần bất khuất, quật cường của cả dân tộc

 Với những biến đổi mau lẹ của phương thức làm báo, phương thức tiếp cận bạn đọc, mỗi nhà báo, mỗi cơ quan báo chí phải đề cao tinh thần học tập, cập nhật kiến thức và công nghệ để không bị bỏ lại phía sau, hoàn thành sứ mệnh của báo chí cách mạng trong kỉ nguyên phát triển mới. Nhân kỉ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025) Tạp chí VNQĐ đã có cuộc trao đổi với Thiếu tướng Đoàn Xuân Bộ, Bí thư Đảng ủy, Tổng biên tập Báo Quân đội nhân dân về chủ đề này.

Bài trò chuyện mang tên Chúng tôi không đánh đổi sự chính xác, tin cậy lấy tốc độ sẽ mở đầu Tạp chí số này.

Phần Văn xuôi được tiếp tục với những tác phẩm, bài viết ấn tượng.

Truyện ngắn Mùa cuối của Khánh Phượng là một truyện ngắn thấm đẫm chất đời và chiều sâu nhân văn, khắc họa chân dung một người lính trở về đời thường sau chiến tranh. Từ một người từng coi cái chết nhẹ như lông hồng nơi chiến địa, Uẩn lại rơi vào cuộc chiến âm thầm và nhẫn nhục hơn đó là làm sao giữ gìn nhân cách giữa muôn vàn chao đảo của cuộc sống mưu sinh. Giữa những cánh đồng dứa ngột ngạt và khắc nghiệt, tình đồng đội, tình chồng vợ và nỗi niềm về danh dự, lẽ sống được đặt trong thế giằng xé đầy day dứt. Đọc Mùa cuối ta không chỉ cảm nhận được cái nóng rát da của nắng miền trung du, mà còn thấy cả sức nóng của một lương tâm luôn muốn giữ sự trong sạch ngay cả khi cuộc đời không dễ dàng. Một truyện ngắn sâu sắc, nhiều ám ảnh, lặng lẽ mà lay động.

Khói trắng bay lên là một truyện ngắn mang không khí u hoài, trầm lắng, được viết bằng giọng văn giản dị mà đầy ám ảnh. Qua câu chuyện về ông Cẩn, người đàn ông sống cả đời với nghĩa tình, nhưng cuối cùng lại ra đi trong cô độc, Nguyễn Thanh Thúy không chỉ kể một câu chuyện, mà dựng lên một cõi nhân sinh đầy phức tạp. Hình ảnh khói trắng bay lên cuối truyện như thể mọi thứ rồi cũng khói sương, mỏng mảnh mà dai dẳng, vừa là biểu tượng của sự giải thoát, vừa là dấu hỏi lặng thầm về đạo lý, về tình người và lẽ sống. Truyện gợi cảm giác tiếc nuối âm ỉ, để lại dư ba trong lòng người đọc như khói len vào kẽ đá rừng sâu.

Truyện ngắn Dưới ánh trăng mờ của Viên Kiều Nga dẫn dắt người đọc vào một không gian tù túng, ngột ngạt của một xóm nhỏ nơi chứa đựng những câu chuyện rất đời nhưng cũng để lại nhiều ngẫm nghĩ, nơi ranh giới giữa hiện thực và mộng mị trở nên mong manh. Viễn là một họa sĩ nghèo sống giữa bức tường ngăn cách của cái đẹp và cái dữ, giữa sự cô độc của một tâm hồn nghệ sĩ và cơn đói khát vật chất lẫn cảm xúc. Tác phẩm không chỉ dựng nên một bối cảnh ám ảnh mà còn chạm tới chiều sâu nhân bản: vẻ đẹp mong manh của cô gái tên Thi trong bóng tối bị kìm hãm, tiếng cựa quậy của khát vọng tự do, và sự dũng cảm mạo hiểm đến vô lí của nghệ thuật. Truyện ngắn như một bức tranh u uẩn, nhưng vẫn có những vệt sáng, vừa đủ để lay động, vừa đủ để đau.

Ghi chép Chuyến bay cuối cùng và lần đến đầu tiên của Đoàn Tuấn kể lại hành trình đầy xúc động của một người con đến Quảng Bình để tìm lại dấu tích cha mình là một phi công Mĩ đã hi sinh. Bài viết là câu chuyện thấm đẫm nhân văn, nối quá khứ chiến tranh với hiện tại hòa giải và tưởng nhớ, qua một chuyến đi mang ý nghĩa như một cuộc hành hương.

“Kí ức lính” là bài viết Binh nhì và Chính uỷ của Trịnh Hoà Bình đong đầy cảm xúc, chan chứa tình đồng đội, hoài niệm và lòng biết ơn.

“Truyện ngắn hay tác giả tự chọn” giới thiệu tác phẩm Những đứa trẻ tóc bạc của nhà văn Trần Nhã Thuỵ.

Phần Thơ với sự góp mặt của các tác giả: Đỗ Thế Tuấn, Trần Việt Hoàng, Nguyễn Đức Sơn, Lê Anh Phong, Đinh Tiến Hải, Phạm Trọng Thanh, Nguyễn Quang Việt, Trần Quang Lợi, Nguyễn Văn Song, Đặng Bá Khanh, Nông Tử Lệnh Anh, Nguyên Hà, Nguyễn Đăng Độ, Nguyễn Tiến Nên.

Sự đa dạng trong đề tài, đa thanh, đa sắc trong giọng điệu, hình ảnh, ngôn ngữ chính là điểm mạnh của phần thơ số này. Nhiều tác phẩm ấn tượng, có chiều sâu và đề tài phong phú. Bên cạnh những thi phẩm dạt dào cảm hứng về lịch sử đất nước, chiến tranh, người lính là những suy tư về thế sự, tình yêu đôi lứa, tình yêu con người và những rung cảm đặc biệt trước đời sống… Cùng với sự vận động của đời sống, thơ ca hôm nay luôn mang đến những hơi thở tươi mới, trẻ trung nhưng cũng nhiều sâu lắng và trăn trở.

“VNQĐ giới thiệu” là chân dung tác giả Trương Anh Tú cùng chùm thơ ấn tượng của anh.

Phần Bình luận văn nghệ với sự tham gia của các tác giả: Võ Xuân Quế, Đức Anh, Trịnh Đặng Nguyên Hương, Tâm Anh, Hoàng Thuỵ Anh, Đỗ Anh Vũ.

Cho đến nay Nhật kí trong tù của Hồ Chí Minh không chỉ thuộc trong số những tác phẩm được dịch ra tiếng nước ngoài nhiều nhất của văn học Việt Nam mà còn là một trong số ít tác phẩm tạo nguồn cảm hứng cho các nghệ sĩ nước ngoài sáng tác các tác phẩm thuộc loại hình nghệ thuật khác. Bài viết Những bản nhạc với lời ca từ ‘Nhật kí trong tù’ sẽ mang đến những khám phá thú vị cho bạn đọc về câu chuyện này.

Hoàn cảnh chiến tranh đã mang đến cho văn học thiếu nhi giai đoạn kháng chiến chống Mĩ một diện mạo đặc biệt. Những sáng tác cho thiếu nhi in đậm không khí chiến sự, âm hưởng chiến tranh cũng như tinh thần bất khuất, quật cường của cả dân tộc sẵn sàng quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh. Hình tượng trẻ em ngây thơ là đối tượng của sự quan tâm, chăm sóc dường như vắng bóng. Bài viết Nhìn lại văn học thiếu nhi trong giai đoạn kháng chiến chống Mĩ cứu nước (1954 - 1975) sẽ làm rõ hơn vấn đề này.

Cũng trong phần này, chúng ta sẽ đọc và gặp những bài viết, những nhân vật, những nghiên cứu thú vị và sâu sắc về các vấn đề đáng quan tâm của văn học nghệ thuật hôm nay.

Tạp chí VNQĐ số 1062 dày 120 trang dự kiến sẽ phát hành ngày 5/6/2025. Thân mời các bạn đón đọc!

Văn

VNQĐ

Thiếu tướng Đoàn Xuân Bộ - Tổng biên tập Báo Quân

đội nhân dân: Chúng tôi không đánh đổi sự chính xác, tin cậy lấy tốc độ

Khánh Phượng

Mùa cuối

Đoàn Tuấn

Chuyến bay cuối cùng và lần đến đầu tiên

Trần Nhã Thuỵ

Những đứa trẻ tóc bạc

Nguyễn Thanh Thuý

Khói trắng bay lên

Viên Kiều Nga

Dưới ánh trăng mờ

Trịnh Hoà Bình

Binh nhì và Chính uỷ

 

Thơ

Đỗ Thế Tuấn

Hai người lính; Những đứa con

Trần Việt Hoàng

Viết ở Lữ đoàn 382; Với phố

Nguyễn Đức Sơn

Tiếng gà gáy vía chợ âm phủ; Ngọn hải đăng Thuận An

Lê Anh Phong

Đêm ở quê; Trở về

Đinh Tiến Hải

Gương mặt thời gian; Trà muộn

Phạm Trọng Thanh

Miền chớp bể; Lý Nhân mùa nhãn

Nguyễn Quang Việt

Em đi mang theo cả bước mùa; Thảng hoặc; Bóng quê

VNQĐ giới thiệu thơ Trương Anh Tú

Hãy nở cùng tôi; Nhớ bà; Giấc mơ

Trần Văn Lợi

Trước đền thờ Hoàng giáp Phạm Văn Nghị; Giấc hoa đào

Nguyễn Văn Song

Tháng năm về làng Chùa; Thư gửi quê nhà

Đặng Bá Khanh

Đá Vị Xuyên; Căn hầm chốt

Nông Tử Lệnh Anh

Đêm trắng Mường Lò

Nguyên Hà

Nghe ví ở Pò Hèn

Nguyễn Đăng Độ

Mẹ tôi

Nguyễn Tiến Nên

Bên cầu Thạch Hãn

 

Bình luận văn nghệ

Võ Xuân Quế

Những bản nhạc với lời ca từ Nhật kí trong tù

Đức Anh

Một cách nhìn về diện mạo và bản sắc

thơ Việt Nam sau 1975

Trịnh Đặng Nguyên Hương

Nhìn lại văn học thiếu nhi trong giai đoạn kháng

chiến chống Mĩ cứu nước (1954 - 1975)

Tâm Anh

Có một dòng chảy văn học thiếu nhi ở “Nhà số 4”

Hoàng Thuỵ Anh

Một tiểu thuyết lịch sử độc đáo

Đỗ Anh Vũ

Điểm tựa của người viết

 

Minh hoạ, ảnh

Bìa 1: Tĩnh vật tháng 6

Tranh của họa sĩ Nguyễn Tùng

Minh họa: Nguyễn Vân Chung, Đỗ Dũng, Nguyễn Văn Đức,

Bùi Quang Đức, Ngô Xuân Khôi, Lê Anh Vân