Thứ Tư, 22/05/2019 14:04

Nhà văn người Oman đầu tiên giành giải Man Booker quốc tế 2019

Với tiểu thuyết Celestial Bodies, nhà văn Jokha Alharthi đã giành chiến thắng quyết định tại giải Man Booker quốc tế 2019.

Với tiểu thuyết Celestial Bodies, nhà văn Jokha Alharthi đã giành chiến thắng quyết định tại giải Man Booker Quốc tế 2019.

Nữ nhà văn sẽ nhận được phần thưởng 50.000 bảng và số tiền này sẽ được chia đôi với dịch giả, viện sĩ người Mĩ Marilyn Booth - người đã dịch tác phẩm của cô ra tiếng Anh.

Celestial Bodies (tạm dịch: Thiên thể) lấy bối cảnh ngôi làng al - Awafi thuộc Vương quốc Oman, để kể về câu chuyện của 3 chị em: Mayya - người kết hôn với một thành viên trong gia đình giàu có nhưng không hạnh phúc, Asma - lấy chồng vì nghĩa vụ và Khawla - khắc khoải chờ đợi người tình đã di cư đến Canada.

Tác phẩm giành giải Man Booker quốc tế 2019.

Được biết, cuốn sách đã được lựa chọn từ danh sách chung tuyển mà các cây bút nữ chiếm đa số và đa số tác phẩm đều thuộc về các nhà xuất bản độc lập. Trong danh sách tiêu biểu ấy có Jokha Alharthi, nhà văn Ba Lan Olga Tokarczuk từng đoạt giải thưởng này, nhà văn Pháp kì cựu Annie Ernaux, và đại diện Colombia, nhà văn Juan Gabriel Vásquez.

Sử gia, nhà văn Bettany Hughes - Chủ tịch ban giám khảo giải Man Booker Quốc tế năm nay nhận định: “Thông qua những mô tả khác nhau về cuộc sống, tình yêu và mất mát của con người, chúng ta sẽ hiểu về xã hội ở mọi cấp bậc, từ lớp người nô lệ nghèo đói nhất cho đến những kẻ giàu có nhất ở Muscat thủ đô của Oman nói riêng và vương quốc này nói chung.

Chúng tôi cảm thấy mình đã tiếp cận được với những ý tưởng, suy nghĩ và trải nghiệm mà thường không thấy trong các tác phẩm tiếng Anh khác. Celestial Bodies đã phá vỡ những khuôn mẫu trong việc phân tích về giới tính, chủng tộc và giai tầng trong xã hội. Không những thế, tác phẩm này còn đem lại cho người đọc nhiều bất ngờ thú vị trong quá trình đọc. Đó là lí do Celestial Bodies đoạt giải.”

Sử gia Hughes cũng cho biết, ban giám khảo yêu mến và bị thuyết phục bởi “nghệ thuật tinh tế” trong tiểu thuyết của nhà văn thuộc khu vực Ả Rập này. Họ cho rằng, tác phẩm Celestial Bodies ít hoa mĩ hơn các tác phẩm còn lại khác, nhưng lại tích hợp nhiều bộ môn nghệ thuật: như một tác phẩm điện ảnh, giàu kịch tính trong một thế giới huyền ảo, lại ẩn giấu nhiều tầng triết lý, tâm lí và chất thơ, cuốn người đọc theo mạch của nó thông qua mối quan hệ của các nhân vật. Tác phẩm thôi thúc người ta phải đọc nhưng theo một cách khác.

Tác giả Jokha Alharthi và dịch giả Marilyn Booth.

Trước khi biết tin đoạt giải, nhà văn Jokha Alharthi chia sẻ về giới văn nghệ sĩ ở Oman: “Họ tìm thấy niềm vui qua viết lách và nghệ thuật, dám hi sinh và đấu tranh giống như bất kì nơi nào trên thế giới. Thông qua tác phẩm của mình, những nghệ sĩ Oman muốn mọi người nhìn vào Oman với tâm hồn và trái tim rộng mở. Ở bất cứ nơi đâu, tình yêu, tình bạn, hạnh phúc, nỗi đau và niềm hi vọng của con người đều mang những cảm xúc giống nhau và nhân loại cần làm nhiều điều để tin vào sự thật này”.

Trước Celestial Bodies, Alharthi đã viết hai tiểu thuyết, hai tập truyện ngắn và một cuốn sách thiếu nhi. Tác phẩm của cô đã được dịch sang tiếng Đức, Italy, Hàn Quốc và Serbia. Cô hi vọng Celestial Bodies sẽ được độc giả quốc tế đón nhận.

Về phần dịch giả Marilyn Booth, sau khi biết tin Celestial Bodies đoạt giải, bà bày tỏ nỗi vui mừng khi góp phần đưa văn học Oman đến gần hơn với độc giả thế giới. Giải thưởng giống như “bản đồ dẫn đường tới thế giới Ả Rập”.

Man Booker Quốc tế là giải thưởng văn học quốc tế thành lập năm 2004, bổ sung cho giải Man Booker, trao hai năm một lần cho một tác giả còn sống thuộc bất cứ quốc tịch nào, với toàn bộ tác phẩm xuất bản bằng tiếng Anh hoặc có thể dịch sang tiếng Anh nhằm tôn vinh "sự sáng tạo không ngừng, sự phát triển và sự cống hiến toàn diện cho văn học hư cấu trên phạm vi thế giới". Do đó giải này là sự công nhận toàn bộ tác phẩm của nhà văn, chứ không riêng một tác phẩm nào.

NGỌC HIÊN theo The Guardian