Bộ sách là sự kết hợp giữa hai hình thức, nghiên cứu hàn lâm học thuật và trải nghiệm thực tế của các tác giả.
Nhân dịp Ngày sách và Văn hoá đọc Việt Nam 2025, Nhà xuất bản Kim Đồng tổ chức buổi giao lưu ra mắt bộ sách Vang danh nghề cổ của nhóm tác giả Phương Bùi, Thành Nguyễn, nhóm hoạ sĩ NGART. Bộ sách như cây cầu đưa các em nhỏ trở về với những giá trị văn hóa lâu đời của dân tộc một cách sinh động và đầy hấp dẫn.
Với văn phong giản dị, dễ hiểu cùng lối kể chuyện cuốn hút, bộ sách hiện đã phát hành 10 tập, mỗi tập là những lát cắt sống động về lịch sử hình thành phát triển và quy trình độc đáo của từng làng nghề như: làm giấy dó, làm gốm, đúc đồng, làm lụa, làm trống: Chạm bạc Đồng Xâm - Gìn giữ tinh hoa, Làng mộc Chàng Sơn - Nét chạm của thời gian, Nước mắm Phú Quốc - Vị ngon đảo ngọc, Làng rèn Vân Chàng - Lửa rèn còn mãi, Lãnh Mỹ A - Huyền thoại lụa, Làng gốm Bàu Trúc - Đất vàng trên cánh đồng thiêng, Thúng chai Phú Mĩ - Vươn khơi bám biển, Trống Đọi Tam - Rền vang tiếng sấm, Giấy dó bản Sưng - Vẻ đẹp bình dị, Phường đúc Huế - Kiệt tác di sản.
Tác giả Thành Nguyễn chia sẻ tại buổi giao lưu: Chúng tôi muốn đem đến cho bạn đọc những nét đẹp truyền thống của Việt Nam. Ví dụ như gốm Bàu Trúc có lịch sử lâu đời ở Đông Nam Á, lâu đời hơn cả gốm Bát Tràng nhưng không nhiều người biết. Chúng tôi muốn qua sách lan toả hiểu biết đến số đông. Không chỉ quảng bá sản phẩm làng nghề mà lan toả giá trị văn hoá lịch sử lâu đời. Ngoài lời thoại tự nhiên hay tranh minh họa hấp dẫn, thì sách còn có những box nhỏ để giải thích tên địa danh, làng nghề. Bên cạnh đó, cuốn sách nào cũng nhắc đến lễ hội hay ông tổ của nghề đó để nhắc nhớ các em.
Bộ sách là sự kết hợp giữa hai hình thức, nghiên cứu hàn lâm học thuật và trải nghiệm thực tế của các tác giả. Không chỉ là một bộ tranh truyện, Vang danh nghề cổ còn là bộ công cụ giáo dục trực quan, góp phần giúp các em học sinh nhận thức được tầm quan trọng của văn hóa làng nghề trong đời sống hiện đại, và góp phần gìn giữ bản sắc dân tộc. Qua mỗi trang sách, các em sẽ hiểu rằng giữ gìn nghề cổ không chỉ là giữ một nghề mưu sinh, mà là bảo tồn cả một kho tàng lịch sử, thẩm mĩ và tinh thần Việt Nam.
Nhóm tác giả và nhóm họa sĩ giao lưu tại Phố sách (Hà Nội) chiều 19/4/2025.
Tác giả Phương Bùi là một nhà nghiên cứu văn hoá. Công việc gắn liền với văn hoá các làng nghề các lễ hội. Theo chị, viết cho trẻ con khác kiến thức nghiên cứu. Khó nhất là làm sao chuyển tải kiến thức để bạn nhỏ dễ tiếp nhận. Trẻ con cảm nhận bằng cảm xúc rất lớn. Mỗi câu chuyện về một làng nghề là một hành trình khám phá. Có nhân vật có bí mật để kích thích sự khám phá của các bạn nhỏ. Để các bạn biết làng nghề rất thú vị và yêu quê hương yêu văn hoá truyền thống hơn. Chị nhấn mạnh: "Chúng ta cần gieo hiểu biết cảm xúc cho các em để các em tích luỹ làm nền tảng cho các em sau này dù các em làm ngành nghề gì. Kiến thức về ngành nghề truyền thống không ở trong bảo tàng mà trên chính những trang sách các em đọc hàng ngày. Chúng ta cần bảo tồn bằng kiến thức, phát huy bằng cảm xúc."
NXB Kim Đồng đã cùng phối hợp với đội ngũ tác giả, họa sĩ đầu tư vào minh họa, những trang sách với tranh vẽ màu sống động, mang đậm dấu ấn văn hoá cổ truyền nhưng vẫn trẻ trung, gần gũi với lứa tuổi tiểu học. Đặc biệt, hành trình của cô bé An - nhân vật chính trong mỗi tập - giúp các em dễ dàng đồng cảm và học hỏi qua những chuyến đi khám phá khắp mọi miền đất nước.
Nhóm hoạ sĩ chia sẻ: khi vẽ các họa sĩ có đọc tham khảo kiến thức chuyên môn để mang đến độc giả nhỏ thông tin chính xác nhất về trang phục, dụng cụ, làng nghề, nhưng không phải như sách giáo khoa mà muốn có sự đáng yêu, nghệ thuật. Việc khó khăn nhất là phải tìm được tư liệu chính xác nhất về bối cảnh, trang phục... các họa sĩ hi vọng sẽ góp phần mang hứng thú cho bạn đọc tìm về các làng nghề truyền thống của Việt Nam.
HỮU SƠN